به نقل از «ایمنا»

شورشی بودن مولانا در مقابل تربیتی بودن سعدی

تاریخ انتشار: ۲۸ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۶۱۵۴۶

استاد زبان و ادبیان فارسی گفت: هنجارشکنی‌های مولانا گسترده است و همه این ویژگی‌ها ناشی از اتفاقاتی است که در روح او می‌افتد. قصد مولانا نوآوری و شگفت زدگی ما نبوده بلکه او با جهانی روبرو است که ما تجربه آن را نداریم.

به گزارش خبرنگار ایمنا، رشید کاکاوند در نشست زیبایی‌شناسی در ادبیات فارسی که به همت دفتر تخصصی ادبیات و زبان مرکز آفرینش‌های ادبی قلمستان برگزار شد، با اشاره به جایگاه غزلیات مولانا در شعر فارسی اظهار کرد: از زمانی که اشعار عربی یا شعر هجایی وارد زبان ما شد، موسیقی کلام به عنوان نخستین ابزار در ادبیات ما شناخته شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این استاد ادبیات فارسی تصریح کرد: مولانا یکی از عجایب ادبیات ماست زیرا غزل سروده اما قالب غزل را رعایت نکرده است. مولانا قالب را شکسته و از آن عبور کرده است، خود نیز در اشعارش به این قالب‌شکنی و گذر از ویژگی‌های کلامی معترف است.

وی با بیان اینکه در غزلیات شمس، چندین غزل وجود دارد که قافیه رعایت نشده است، گفت: سوال این است که چرا متوجه این گذر از قالب غزل در اشعار مولانا نمی‌شویم. وظیفه شاعر غزل‌سرا این است که مصرع اول با مصرع‌های زوج هم قافیه باشد، اما مولانا گاهی از وظیفه خود گذر کرده است. قافیه میانی را شاعر بنا به ذوق خود در شعر اضافه می‌کند که در اشعار مولانا این نوع از قافیه‌ها را زیاد مشاهده می‌کنیم.

وی با بیان اینکه سعدی هیچ وقت هنجارها را نمی‌شکند و شعر تربیتی می‌گوید، ادامه داد: شورشی بودن مولانا در مقابل تربیتی بودن سعدی وجه تمایز این دو شاعر بزرگ است.

وی ادامه داد: در شعر سعدی تمام ارکان جمله در سر جای خود قرار دارد در حالی که در اشعار فردوسی جایگاه کلمات جابجا می‌شود. این نشان دهنده روحیه حماسی و شجاعت شاعر است. سعدی نظم قراردادی را رعایت می‌کند و در پر آشوب‌ترین مقطع تاریخ ما، شخصی سازگار در ادبیات فارسی است. بنابراین روحیه سعدی متناسب با معلمی و نظم است و از او هنجارشکنی نمی‌بینیم، اما در اشعار مولانا با غزلیات عجیب و غریب روبرو می‌شویم.

کاکاوند افزود: در اشعار حافظ نیز هرچه می‌بینیم نتیجه دیگری دارد و این ناشی از شخصیت حافظ در اشعار اوست. این تفاوت‌ها البته نشان دهنده برتری آن‌ها بر هم نیست بلکه هر کدام شخصیتی منحصربه فرد در ادبیات ما هستند.

وی گفت: مولانا قواعد و عادات سخن را به هم می‌زند، این یک مرتبه‌ای در جان اوست و اینجا از تعریف یک شاعر جدا می‌شود. هنجارشکنی‌های مولانا گسترده است و همه این ویژگی‌ها ناشی از اتفاقاتی است که در روح او می‌افتد. قصد مولانا نوآوری و شگفت زدگی ما نبوده بلکه او با جهانی روبروست که ما تجربه آن را نداریم.

این استاد ادبیات فارسی تصریح کرد: مولانا زبان عامیانه را به غزلیات خود وارد کرده است، در شعر او گاهی پارادوکس را نیز شاهد هستیم.

وی بیان کرد: در اشعار مولانا حال از بیخود شدن را بارها مشاهده می‌کنیم، او به دنبال نوآوری نیست و در حال بیان خود است. چون خود او مشابهی در بیرون ندارد و ما درکی از حال او نداریم بنابراین ابیات و غزل‌هایی از او می‌خوانیم که متوجه معنی و مفهومش نمی‌شویم.

کاکاوند با بیان اینکه هنگام خواندن ابیات مولانا دچار حیرت می‌شویم، گفت: آنچه در اشعار او توصیف می‌شود برای ما باورکردنی نیست اما با حوادثی در عالم معنا روبرو شده که فقط با چنین کلمات و ابیاتی توانسته آن‌ها را شعر تبدیل کند.

کد خبر 582533

منبع: ایمنا

کلیدواژه: ادبیات اشعار مولانا مولانا شعر و ادبیات رشید کاکاوند سعدی حافظ شاعر ایرانی شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق اشعار مولانا ادبیات فارسی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۶۱۵۴۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«مست عشق» ، زمانی برای مستی سالن های سینما / روایت مولانا و شمس ، پدیده ای فراتر از اکران

عصر ایران - شاید کمتر از یکماه پیش که خبر اکران نزدیک مست عشق در رسانه‌های سینمایی مطرح شد، کمتر کسی پیش‌بینی چنین موفقیتی در گیشه سینمای ایران را برای این فیلم متصور می‌شد.
مست عشق، در اولین روز فروش رکورد بالاترین فروش روز اول سینمای ایران را شکست. پیش از این، بالاترین فروش روز اول سینما در روز تعطیل 2 میلیارد و 300 میلیون تومان بود و در روز غیر تعطیل یک میلیارد و 300 میلیون تومان. اما روایت زیبای شمس و مولانا در اولین روز اکرانش که در یک روز غیر تعطیل رخ داد، این دو رکورد را یکجا شکست و به عدد اعجاب انگیز و بی سابقه 3 میلیارد و 500 میلیون تومان در روز اول اکران رسید.


مست عشق در حالی توانست با 50 هزار مخاطب در روز نخست به این رکورد برسد که پیش از این، تنها فیلم‌های کمدی توان صدر نشینی داشتند و حتی نزدیک شدن به این اعداد برای فیلم‌های غیرکمدی بیشتر شبیه رویا بود.

در حالیکه از اوایل اسفندماه سال گذشته، شایعات پراکنده درباره اکران نوروزی این فیلم در محافل سینمایی مطرح می شد، به یکباره و به دلایل نامشخص (و البته مشخص!) از گردونه اکران نوروز کنار رفت و زمزمه این شایعات از اکران نوروز به اکران عید فطر تبدیل شد. اما عدم اکران این فیلم در عید فطر باز هم بر حواشی نه چندان کم این فیلم افزود تا آنکه عوامل تولید فیلم با رونمایی از موسیقی تیتراژ فیلم با صدای علیرضا قربانی خبر از اکران فیلم در هفته پس از عید فطر دادند اما این خبر نیز نقطه پایان حواشی تمام نشدنی این فیلم نبود چراکه در فاصله یک روز تا شروع اکران، روابط عمومی فیلم خبر از تعویق اکران فیلم به دلایل فنی و آماده نبودن فیلم داد که همین موضوع با توجه به زمان طولانی تولید فیلم، بر حواشی آن بیش از پیش افزود و گمانه‌زنی‌های درخصوص فشار سازمان سینمایی برای انجام اصلاحات در فیلم و مقاومت گروه سازنده در مقابل این درخواست را رقم زد.

به هر روی این فیلم پس از یک هفته تأخیر اعلام شده از تاریخ پنجم اردیبهشت ماه در حالی وارد گردونه رقابت اکران شد که دو فیلم کمدی پر قدرت همچون سالهای اخیر سینمای ایران در این عرصه در حال یکه‌تازی بودند و کمتر کسی شانسی برای مست عشق در رقابت با این کمدی‌ها قائل بود؛ تمساح خونی که به تازگی رکورد رسیدن به فروش یک میلیارد تومان در ۴۰ روز را از آن خود کرده بود و سال گربه که در اولین هفته اکران خود رکورد فروش اولین روز، سه روز اول و هفته اول فیلم‌های سینمایی را بدست آورده بود.

اما پیش‌فروش پانصد میلیون تومانی در اولین روز آغاز پیش فروش و در فاصله سه روز مانده تا شروع اکران فیلم، زنگ خطری جدی برای فیلم‌های رقیب بود که این بار با حریفی دست و پا بسته رو به رو نخواهند بود.

استقبال از پیش فروش فیلم چنان زیاد بود که بسیاری از سینماهای کشور از بامداد روز چهارشنبه، اکران فیلم را با سانس‌های فوق‌العاده آغاز کردند. اتفاقی که سالها بود برای فیلم‌های غیر کمدی در سینمای ایران تبدیل به رویا و آرزو شده بود.

مست عشق در زمان انتشار این گزارش، فروش 28 میلیارد تومان در فاصله تنها ۵ روز از شروع اکران را پشت سر گذاشته و تمامی رکوردهای سینمایی را از آن خود کرده است.

استقبال بسیار زیاد مخاطبان از فیلم، سالن‌های پر از تماشاگر در تمامی سانس‌ها از سانس‌های اصطلاحاً مرده ساعت ۱۳ و ۱۵ عصر تا سانس‌های فوق‌العاده‌ی بعد از نیمه شب، همگی نشان از علاقه بینندگان و به دست گرفتن نبض مخاطب توسط این فیلم دارد. موضوعی که برای نخستین بار در تاریخ سینمای ایران توسط یک فیلم آن‌ هم با حال و هوای عشق و حول زندگی شاعران و اسطوره های ادبی ایران زمین شکل گرفته است.

تشویق‌های مردم در انتهای فیلم در سالن‌های سینما، همخوانی ترانه علیرضا قربانی با شروع تیتراژ پایان فیلم در سالن‌ها، تقاضای بلیت برای نشستن بر روی زمین در حالی که ظرفیت سالن‌ها تکمیل شده است و به اشتراک گذاشتن لحظاتی از فیلم با دیالوگ‌های شمس و مولانا در این فیلم در شبکه‌های اجتماعی توسط مخاطبان، همه و همه در حالی رخ ‌می‌دهد که این اتفاقات را تنها و تنها در ایام رونق و شکوه جشنواره‌ فیلم فجر سال‌های دور شاهد بودیم.

از سوی دیگر اقبال منتقدان و اهالی سینما نسبت به این فیلم نیز در نوع خود جالب توجه و حائز اهمیت است. گویی برای اولین بار در تاریخ سینمای ایران، گروهی دست به تولید فیلمی زده‌اند که توانسته توجه همزمان مخاطبان عام و منتقدان خاص‌اندیش و نکته‌سنج سینما را جلب نموده و در یک نقطه مشترک به هم برساند؛ اینکه با فیلمی خاص، با قصه‌ای جذاب و روایتی پر کشش همراه با تولید و پروداکشن قابل قبول مواجه هستیم.

بدون شک دستیابی به چنین ترکیبی از رضایت قاطبه مخاطبان در این فیلم می‌تواند، راهنمای سایر تهیه‌کنندگان و کاگردانان سینمای ایران برای تولید بیشتر آثاری از این دست و در نهایت، نیل به هدف اعتلای سینمای ایران باشد و در حالی که در سالهای اخیر، نگاه تجاری حرف نخست را در سینمای ایران زده و تفکر سنتی بر این اعتقاد بوده است که تنها فیلم های طنز قابلیت اقبال عمومی را دارد، مست عشق می‌تواند مسیر جدیدی را در تاریخ سینمای ایران باز نماید.

 ادبیات کهن پارسی، سرشار از قصه های جذابی است که با بروز و ظهور پدیده هایی همچون مست عشق، فضای سرمایه گذاری برای تولید بیشتر آثاری از این دست که به نوعی ادای دین به فرهنگ و ادب و تاریخ و تمدن ایران و اعتلای آن است را بیش از پیش تسهیل خواهد نمود و البته باید این نکته را نیز بپذیریم که اقبال عمومی مخاطبان به آثار کهن ایرانی از جمله حکایت مولانا و شمس در مست عشق یک پیام روشن دارد و آن هم تغییر ذائقه مخاطب است.

اگرچه شاید برای پیش‌بینی سقف فروش مست عشق و حد نهایی اقبال مخاطبان به این فیلم کمی زود باشد، اما مسیر پیش‌رو و میزان فروش این فیلم تا این لحظه، نشان از تداوم این اشتیاق مردم نسبت به فیلم و شکل‌گیری عصر جدیدی در سینمایی ایران دارد که در آن عمق و اندیشه آثار سینمایی حرف اول را خواهد زد.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: برای تماشای بازیگران ترکیه‌ای یا قصۀ شمس و مولانا؟ «مست عشق» نیامده رکورد فروش روز اول سینمای ایران را شکست هستی تا سرمستی؛ به بهانه فیلم «مست عشق»