راوی شعر، امانت‌دار شاعران است/ آموزش و پرورش در ایجاد علاقه دانش‌آموزان به ادبیات پسرفت کرده است
تاریخ انتشار: ۱۸ خرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۱۹۷۵۱۷
گوینده و مجری برنامه‌های ادبی رادیو و تلویزیون معتقد است که آموزش و پرورش در ایجاد علاقه دانش‌آموزان به ادبیات پسرفت کرده است.
به‌گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، ژاله صادقیان از گویندگان باسابقه رادیو و تلویزیون است. صدا و چهره او بیشتر با شعرخوانی در برنامه‌های ادبی و موسیقی رادیو و تلویزیون گره خورده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او سال‌ها دربرنامه‌های مختلف رادیویی به عنوان مجری و گوینده فعالیت کرد و از اوائل دهه هشتاد نیز گویندگی در برنامه‌های مختلف تلویزیونی را به کارنامه کاری خود افزود. با این حال تخصص و علاقه اصلی او اجرای برنامه‌های ادبی و شعرخوانی است که باعث شده که صدا و سبک شعرخوانی او کاملاً برای علاقه‌مندان به شعر و ادبیات آشنا باشد.
در ادامه گفتگوی خبرنگار خبرگزاری آنا با ژاله صادقیان را از نظر می‌گذارنید.
آنا: بسیاری از کارشناسان ادبیات، یکی از دلایل ضعف سواد ادبی و کاهش علاقه نسل‌های جدید به شعر و ادبیات را حذف آثار کلاسیک شعر و ادبیات فارسی از کتاب‌های درسی می‌دانند. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
صادقیان: بله، نمی‌توان پیامدهای منفی این وضعیت را انکار کرد. این اتفاق ضربه بزرگی به فرهنگ نسل‌های بعدی خواهد زد. سال‌های درازی این آثار در کتاب‌های درسی مقاطع مختلف تحصیلی وجود داشت. البته فراتر و مهم تر از این قضیه باید به آسیب دیگری نیز توجه داشته باشیم. باید ببنیم در سال‌های اخیر آیا ما معلم ادبیات خوب هم داشتیم که این گنجینه‌های ادبیات را به دانش آموزان منتقل کرده و عشق به ادبیات را در آنها بیدار کند. من فکر می‌کنم که این اتفاق نیفتاده است.
زمانی که من در دوره راهنمایی و دبیرستان درس می‌خواندم، معلمان ادبیات نقش بسیار پررنگی در شکل‌گیری شخصیت و زندگی من داشتند. آنها باعث شدند که من عاشق ادبیات شوم. به نظرم باید در شیوه گزینش معلمان ادبیات یک بازنگری کلی داشته باشیم.
ای کاش کسانی که دغدغه ادبیات دارند برای شناساندن درست ادبیات فارسی در فضای مجازی فعالیت کنند
آیا صرفاً داشتن یک لیسانس زبان و ادبیات فارسی برای اینکه یک نفر معلم ادبیات شود کافی است؟ آیا محدودشدن به آنچه که در کتاب‌های درسی آمده برای ایجاد علاقه و الفت بین کودک و ادبیات کافی است؟ این علاقه‌مندی به ادبیات فقط برای من رخ نداد، بلکه بخش عمده‌ای از همنسلان من این گونه بودند. ما شعر حفظ می‌کردیم چون عاشق شعر بودیم. هیچ‌کس هم ما را مجبور نمی‌کرد و برای نمره اینکار را نمی‌کردیم. من فکر می‌کنم اصلاح این وضعیت مثل خیلی از اتفاقات دیگر در کشورمان به دوره کودکی باز می گردد.
آنا: متولی اصلی تقویت این علاقه‌مندی چه شخص یا نهادی است؟
صادقیان: درست است که خانواده نقش مهمی در ایجاد علاقه مندی دارد، اما به نظر من وظیفه اصلی به عهده نهاد مدرسه است. متأسفانه آموزش و پرورش برای بیدارکردن عشق به ادبیات نه‌تنها کاری نکرده است بلکه پسرفت هم داشته است. الان هدف فقط قبولی در کنکور و تست‌زنی است. در نتیجه، کتاب‌های بسیاری خوبی برای مهارت‌های تست‌زنی تألیف شده اند.
خود من شاهد بودم زمانی که پسرم برای امتحان کنکور آماده می شد انواع کتاب‌های رنگارنگ و مختلف را داشت که فقط یک مشت اطلاعات خام و روش تست‌زنی و جدا کردن اطلاعات از همدیگر را آموزش می‌داد.این‌ها وظیفه آموزش‌وپرورش نیست و این گونه کسی ادبیات‌خوان نمی‌شود. اگر بخشی از آن آموزش است، بخش مهم دیگر آن پرورش است که به این بخش مهم دقت نمی شود.
آنا: چرا درست خواندن اشعار فارسی هم به اندازه علاقه و مطالعه آنها اهمیت دارد؟
صادقیان: درست خواندن شعر فارسی به معنای به مقصد رساندن مسیری است که شاعر با سرودن شعر آغاز کرده است.من همیشه می‌گویم ما راویان، امانت‌دار شاعران هستیم. ما حق نداریم اشتباه کنیم یا دست‌کم اجازه نداریم زیاد اشتباه کنیم.
بخش زیادی از ذهن ما ایرانیان ادبی است؛ به شعر عشق می‌ورزیم و شعر و شعرخوانی را دوست داریم. من این را در طول این سال ها از اقبال مردم نسبت به شعرخوانی خودم می‌فهمم. معمولاً هر کسی در خلوت خودش ابیاتی را با خودش زمزمه می‌کند حالا چه با موسیقی ساخته شده و چه با آهنگی که زائیده ذهن خودش است؛ شعر فارسی خوراک لحظات تنهایی بسیاری از افراد جامعه است.
وقتی ما این اشعار را هم برای دیگران و هم برای خودمان درست بخوانیم، آن وقت است که به اصل ماجرای یک مصرع پی می‌بریم. ما طوطی نیستیم که کسی چیزی بگوید و ما عین همان را بگوییم ما باید با تمام وجودمان شعر را درک کنیم و این شعر را به جان خودمان پیوند بزنیم. حیف است که ما مناع غنی ادبیات و تاریخ را در کشورمان داشته باشیم و دیده نشود.
آنا: بسیاری از علاقه مندان شعر و ادبیات که از مردم عادی هستند دوست دارند که در خواندن اشعار فارسی و ادبیات کهن به شکلی صحیح و و البته شیرین و اثرگذار مهارت پیدا کنند. دسترسی به اساتید ادبیات هم برای آنها سخت است. پیشنهاد شما در این باره چیست؟
صادقیان: این هم باز به این موضوع بر می‌گردد که چرا بچه‌ها آموزش نمی‌بینند تا بتوانند از سنین کم شعر خواندن به شکل درست را یاد بگیرند. خواندن اشعار فارسی و ادبیات کهن به شکل درست، احتیاج به مطالعه و دانستن اصول ابتدایی دارد در نتیجه باید برای آن زحمت کشید؛ اما باور کنید که خیلی کار عجیب غریبی نیست! من مطمئنم با کمک گرفتن از دوست یا کسی که در فامیل ادبیات خوانده می‌توانند یک روند مطالعاتی را آغاز کنیم.
آیا صرفاً داشتن یک لیسانس زبان و ادبیات فارسی برای اینکه یک نفر معلم ادبیات شود کافی است؟
کسانی که به شعرخوانی علاقه دارند بهتر است از شعرهای که خیلی پیچیدگی ندارند و یا شاعرانی که زبان ساده‌تر و شیرین‌تری دارند استفاده کنند. من همیشه به هنرجویانم توصیه می‌کنم که شعرخواندن را از سعدی آغاز کنید. چون زبان شعری سعدی در عین شیرینی و لطافت، ساده است و جان شعر را به شما می‌آموزد.
از سوی دیگر، بسیاری از شعرای بعد از سعدی به سعدی اقتدا کرده‌اند یعنی وقتی شما با لحن و زبان شعری سعدی آشنا شوید، بخش زیادی از زبان حافظ را هم آموخته‌اید. وقتی سراغ اشعارحافظ می‌روید که یک قرن بعد از سعدی می‌زیسته، می‌بینید که ردپای سعدی در غزلیات حافظ هست و شاعران دیگر در قرون بعدی هم این تأثیرپذیری را داشته‌اند.
بنابراین، برای خواندن آثار کهن ادبیات فارسی بهتر است از شعرهای ساده مثل سعدی آغاز کنند و بعد به شعرهایی که یک مقدار سخت‌تر و سنگین‌تر است برسند.
خواندن کتاب‌های «عروض و قافیه»، «بدیع» و همین طور «وزن شعر فارسی» دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی هم در این مسیر می‌تواند خیلی مفید باشد. البته برای کسانی که آشنایی مقدماتی با ادبیات داشته باشند. اگر هم ندارند، از همان آدم ادبیاتی فامیل می‌شود کمک گرفت.
آن چه مهم است، استمرار و تمرین است. مهم این است که هر روز شعر بخوانیم، هر روز با شعر سروکار داشته باشیم، هر روز وزن‌خوانی و تقطیع را تمرین کنیم تا شعر آرام‌آرام در جان ما بنشیند. بعد از مدتی متوجه می‌شویم که خواندن اشعار برایمان زحمتی ندارد و خیلی راحت می‌توانیم معنی شعر را بفهمیم و حتی اوزان عروضی آن را تشحیص دهیم.
این فرایند کمک می‌کند تا شعر را درست بخوانیم و در مرحله بعد تکیه‌گذاری کنیم و ببینیم که شاعر دقیقاً در کجا مدنظرش بوده که تکیه‌گاه بیت باشد. این ها آرام‌آرام به دست می‌آید؛ قدم اول فقط شعرخواندن و زیاد شعر خواندن است.
آنا: نقش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی را در بهبود این وضعیت چگونه می‌دانید؟
صادقیان:کاش همه کسانی که دغدغه ادبیات دارند دست‌به‌دست هم داده و برای شناساندن درست ادبیات فارسی در فضای مجازی فعالیت کنند. در این صورت کارهایی که در حوزه ادبیات می‌شود فراگیرتر خواهد شد. من خودم صفحات معتبر زیادی را در اینستاگرام نمی‌شناسم که هم به‌اندازه کافی وزین باشند و هم به‌روز و جذاب.
واقعاً باید ادبیات دغدغه قلبی آنها باشد کاش این‌ها را بیابیم، معرفی کنیم و حتی برجسته کنیم. برایشان در فضای مجازی تبلیغ کنیم و بگذاریم این‌ها بیشتر دیده شوند.
استمرار و تمرین شعرخوانی برای درست خواندن اشعار تأثیر فراوانی دارد
واقعیت این است که من وقتی به اینستاگرام یا شبکه‌های اجتماعی دیگر می‌روم خیلی زود خسته می‌شوم. وقتی دکمه جستجو را می‌زنم دنیایی از مطالب را می‌بینم که هیچ ربطی به علائق من ندارد. نمونه‌اش اخبار زرد مربوط به بازیگران و ستاره‌های سینما، ورزش و موسیقی ایرانی و غیر ایرانی. همه چیز در آن هست به‌جز آنچه باید باشد! می‌دانم که همه جوامع این‌ها را دارند و شاید طبیعت فضای مجازی این است اما ما می‌توانیم زور خودمان را بزنیم و کار خودمان را بکنیم و مطمئن هستم که نتیجه هم می‌گیریم.
امیدوارم این اتفاق بیفتد و بتوانیم صفحات خوب، وزین و مفیدی با محوریت شعر فارسی درست کنیم تا مردم بتوانند در آن هم اشعار خوبی را بخوانند و هم درست خواندن اشعار را یاد بگیرند.
البته کارهای مفیدی هم دراین زمینه انجام شده که شاید آخرین آن «پویش شش بیت سعدی» آقای منصور ضابطیان در صفحه شخصی خودش راه اندازی کردند.من خیلی از این موضوع خوشحال شدم و خودم هم در آن مشارکت داشتم. اگر بتوانم در این مسیرگام کوچکی بردارم بسیار خوشحال خواهم شد.
انتهای پیام/4104/
منبع: آنا
کلیدواژه: شعر فارسی منصور ضابطیان سعدی ادبیات فارسی خواندن اشعار شعر و ادبیات ایجاد علاقه داشته باشیم درست خواندن فضای مجازی شعر فارسی سال ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۱۹۷۵۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
البرز به ۱۱ هزار کلاس درس جدید نیاز دارد
ایسنا/البرز مدیرکل آموزش و پرورش استان البرز گفت: سالانه بین ۸ تا ۹ هزار دانش آموز به جمعیت دانش‌آموزی استان از طریق مهاجرت اضافه می‌شود و همین نیاز به توسعه فضای آموزشی را دو چندان کرده است.
به گزارش ایسنا، علی حجرگشت روز سه شنبه ۱۱ اردیبهشت در مراسم تجلیل از معلمان اظهار کرد: بیشترین مشکلی که در بحث تراکم دانش آموزی با آن مواجه هستیم، موضوع مهاجرت است و به این علت تراکم دانش آموزی در استان بسیار بالاست. در این خصوص مشکلی که به ویژه در شهر کرج و فردیس با آن مواجه هستیم، مشکل کمبود زمین است لذا تقاضا داریم که ارگان‌ها و نهادهای ملی چنانچه زمینی دارند، در اختیار آموزش و پرورش قرار دهند تا در مسیر نهضت مدرسه سازی قرار گیرد.
وی ادامه داد: در صورت تامین زمین با استفاده از منابع دولتی، استانی و خیرین که بیشترین سهم را در این مشارکت دارند، می‌توانیم از این فضاها در جهت توسعه فضای آموزشی استفاده کنیم. در حال حاضر در بحث اعتبارات دولتی و خیرین مشکل کمتری وجود دارد و مشکل اصلی توسعه فضای آموزشی کمبود زمین در این دو شهر است.
حجر گشت بیان کرد: اگر بخواهیم به استاندارد مورد نظر در فضای آموزشی برسیم و با احتساب اینکه تعداد دانش آموزان بین ۲۵ تا ۳۰ نفر باشد و مدارس هم به صورت یک نوبته فعالیت کنند، تقریباً به ۱۱ هزار کلاس نیاز داریم. این یک نگاه مطلوب و ایده آل است و حداقل به ۳۰۰ مدرسه در استان نیاز است. البته تلاش می‌کنیم که تراکم بیشتری به کلاس‌ها تحمیل نشود.
مدیر کل آموزش و پرورش استان البرز ادامه داد: به ویژه اینکه در بعضی مناطق استان مثل ناحیه ۴، محمدشهر، کمالشهر، شهر جدید مهستان و فردیس مشکل تراکم بیشتری داریم، لذا از دستگاه‌های ملی استدعا دارم چنانچه زمین مناسب در اختیار دارند از این جهت به آموزش و پرورش کمک کنند.
وی افزود: اما با همت مسئولین در سفر ریاست جمهوری، در خصوص توسعه فضای آموزشی ۱۰۰ مدرسه در دوره اول و ۱۰۰ مدرسه در دوره دوم مصوب شده و استانداری هم متعهد شده که با توجه به ظرفیت‌های استان ۱۰۰ مدرسه ساخته شود. در دوره اول مصوبات تاکنون مجموعاً ۱۳۰ مدرسه تکمیل یا عملیات ساختمانی آن آغاز شده است.
وی با اشاره به توسعه فضای ورزشی گفت: تا پیش از دولت سیزدهم کمتر از پنج زمین ورزشی در استان وجود داشته، اما امروزه حدود ۵۰ زمین ورزشی به مدارس اضافه شده و ۲۰ فضای دیگر در سال ۱۴۰۳ اضافه خواهد شد. متاسفانه استان در بحث اردوگاهی دچار کمبود است اما اردوگاه شهید بهشتی کردان را احیا کردیم و همچنین اردوگاه حضرت فاطمه الزهرا(س) در ماهدشت که متعلق به آموزش و پرورش تهران بود، با دستور وزیر و پیگیری مسئولین استانی به استان واگذار شده و دانش آموزان در حال استفاده از این فضا هستند.
حجرگشت درباره توزیع شیر رایگان گفت: برای اولین بار توزیع شیر رایگان در مدارس بعد از سال‌ها مجدداً آغاز شده و در بین حدود ۲۴ هزار دانش آموزان ابتدایی هفته‌ای دوبار شیر توزیع می‌شود و تا پایان اردیبهشت مراحل بعدی ادامه خواهد یافت.
وی در خصوص جذب نیروی انسانی افزود: جذب نیروی انسانی با توجه به رشد دانش آموزی و شاخص‌هایی که جذب نیرو در آموزش و پرورش دارد، در استان به عنوان یک نیاز اساسی است، در این راستا سیاست آموزش و پرورش و مسئولین نظام این است که معلم را فقط از طریق مجرای قانونی یعنی دانشگاه فرهنگیان جذب کند اما چون پذیرش دانشگاه فرهنگیان کم است از این رو مجبوریم از طریق آزمون و استخدام‌هایی که از طریق ماده ۲۸ اتفاق می‌افتد، جذب انجام دهیم.
حجر گشت در ادامه گفت: سال گذشته حدود ۱۶۰۰ نفر در استان البرز جذب شدند و در سال جاری هم ۷۲ هزار نفر در سطح ملی و دو هزار نفر در استان البرز در رشته‌های آموزگاری، دبیری، هنرآموزی و نیروهای کیفیت بخشی که شامل مربی، مشاور و مراقب سلامت است، جذب خواهند شد. مرحله ابتدایی این آزمون‌ها برگزار شده و در آستانه مرحله گزینش هستیم، دو مرحله دیگر در اردیبهشت برگزار و در خرداد گزینش آنها انجام خواهد شد.
وی در پاسخ به اقدامات صورت گرفته در خصوص دانش آموزان بازمانده تحصیل افزود: بعد از دوران کرونا با بخشی از دانش آموزان بازمانده از تحصیل مواجه شدیم البته استان البرز جزء استان‌های رده بالای کشور از لحاظ پوشش تحصیلی دانش آموزان بازمانده بوده و تعداد این دانش آموزان به نسبت کل دانش آموزان استان کمتر بوده است. به ویژه اینکه در پایه‌های اول ابتدایی مشکلی که وجود دارد آماری که ثبت احوال می‌دهد با آماری که در جامعه وجود دارد، منطبق نیست و این ممکن است به دلیل مهاجرت‌هایی که به استان و یا برعکس صورت می‌گیرد باشد.
وی یادآور شد: اما طرحی را در آموزش و پرورش داریم تحت عنوان طرح شهید محمودوند که وظیفه آن شناسایی و جذب این عده از دانش آموزان است و اعتباری هم برای آن پیش بینی شده است. طبق گزارش‌ها پوشش ۷۰ درصد این دانش آموزان که قابل شناسایی بودند محقق شده است. اما به مدیران مدارس اطلاع رسانی شده که این دانش آموزان را شناسایی و جذب کنند. حتی در قرارگاه اجتماعی استان این مطرح شده که مدیران محلات کمک کنند تا دانش آموزان بازمانده از تحصیل را به ما معرفی کنند، از تمام سمن‌ها و گروه‌ها هم می‌خواهیم در این خصوص کمک کنند.
وی در تشریح برنامه‌های گرامیداشت روز معلم افزود: به جهت گرامیداشت مقام معلم دیدار معلمان نمونه با مقام معظم رهبری، دیدار ۴۰ نفر از معلمین نمونه با استاندار و همچنین دیدار ۳۰۰ معلم منتخب و نمونه استانی با رئیس جمهوری انجام می‌شود. خوشبختانه یک رویکرد مهم و جدید دولت محترم در خصوص مسائل آموزش این است که هزینه کردن برای آموزش و پرورش یک سرمایه‌گذاری است و بر روی این موضوع تاکید داشتند.
وی ادامه داد: در استان با نواختن زنگ سپاس معلم در یکی از مدارس این برنامه‌ها آغاز شده و در همه مناطق هشتگانه و تمام شهرهای اقماری مسئولین محترم شهر و روستا هم برنامه‌های مدونی را پیش بینی کرده‌اند که در این ایام برگزار خواهد شد.
انتهای پیام
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند